Karma, een kwestie van oorzaak en gevolg

‘Karma is a bitch!’ Wie kent deze uitspraak niet. Wat ligt hierin verscholen? Welke wijsheid, welke mythe en wat kan je zelf met het concept ‘karma’?

Mijn oudste zoon heeft zijn eigen definitie van karma gecreëerd. Voor hem is karma dat juist als iets heel goed gaat of fijn voelt, er ook altijd weer iets vervelends gebeurt. Puberwijsheid die de cyclische beweging van het leven mooi weergeeft. Al is karma net even wat anders.

Een mooi concept om te onderzoeken: waar komt de term karma vandaan en is het ‘eigen schuld, dikke bult’? Deze blog neemt je mee in de wereld van karma. Wie weet verdien je nog wat karmapunten onderweg!

Persoonlijke invulling van het begrip karma

Karma is een term waar iedereen zijn eigen invulling aan lijkt te geven. Zoals ik hierboven al schreef, is het voor mijn puberzoon de onlosmakelijke connectie tussen fijne gebeurtenissen en minder fijne gebeurtenissen. Mijn vader zei vroeger regelmatig - als ik iets doms of stouts deed en daarna bijvoorbeeld struikelde - ‘God straft onmiddellijk’. Dit wordt ook vaak gezien als karma. Een soort ogenblikkelijke straf van iets hogers als je iets ondeugdelijks doet.

Ook hoor je mensen vaak de term ‘karmapunten’ bezigen. Elke goede daad zou je ‘karmapunten’ opleveren, alsof er ergens een scorebord wordt bijgehouden met min- en pluspunten.

"By each crime and every kindness, we birth our future”

- David Mitchell

Waar komt karma vandaan?

Het begrip karma komt uit het boeddhisme en hindoeïsme. Karma is Sanskriet voor ‘actie’, ‘daad’ of ‘werking’. Het is in het Hindoeïsme nauw verbonden aan reïncarnatie. Je karma bepaalt hoe je herboren zal worden. Waarschijnlijk is het idee van karma afkomstig uit de inheemse traditie van Groter Magadha. Dit is een deel van India zoals het in de tijd voor onze jaartelling werd genoemd, hier ontstond het jaïnisme en boeddhisme.

Wat is karma dan eigenlijk?

Karma wordt in het boeddhisme en hindoeïsme gezien als een natuurwet. Het is de wet van oorzaak en gevolg, elke actie heeft onvermijdelijk een reactie, al hoeft dit niet à la minute te zijn. We creëren energie door elke intentie, daad en gedachte die we doen of hebben. Alle energie komt uiteindelijk bij je terug.

“Learn to see. Realize that everything connects to everything else”

- Leonardo da Vinci

Boven oordelen, er is geen goed of slecht

Interessant is dat de wet van karma boven het oordeel van goed of slecht staat. Het gaat niet om goede of slechte daden. Het gaat om oorzaak en gevolg. Daden met een bepaalde karakteristiek, een bepaalde energie, veroorzaken bepaalde gevolgen met dezelfde karakteristiek.

Karma is geen bitch

Karma gaat dus niet om straffen. Of om wraak. Het gaat niet om het Universum die jou terug gaat pakken voor iets doms dat je hebt gedaan. Het gaat niet om iets recht zetten, of vergelden.

Het is in basis energie die wordt gespiegeld. Oftewel, het leven geeft terug wat we geven of zaaien, ten goede of ten kwade. Oorzaak en gevolg zijn alleen niet altijd meteen zichtbaar of tastbaar. En volgens de religies kan het zich zelfs over meerdere levens uitspreiden.

“I want revenge, but I don’t want to screw up my karma”

- Susan Colasanti

Uitdrukkingen en gezegdes rondom karma

Er zijn veel Nederlandse uitdrukkingen die het concept karma weergeven. Hieronder volgt een lijst:

• Wie goed doet, goed ontmoet.
• Boontje komt om zijn loontje.
• Wat je zaait, zal je oogsten.
• Wat gij niet wilt wat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.
• Wie wind zaait, zal storm oogsten.
• Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in.
• Wie kaatst, kan de bal verwachten.
• Aan de vruchten herkent men de boom.

Allemaal gezegdes die oorzaak en gevolg van bepaalde acties weergeven.

Bad karma?

Is het karma die de bitch is, of ben jij het misschien zelf die een bepaalde energie uitzendt waardoor dingen tegen zitten? Probeer eens terug te kijken, van het gevolg, naar de oorzaak, naar de actie. ‘Karma gaat niet om boete doen maar om inzicht krijgen’, schrijft Edel Maex in ‘Een kleine inleiding in het boeddhisme’.

Inzicht in karma en karmische patronen

Hieronder een lijstje waarmee je inzicht kan krijgen in oorzaak en gevolg en bepaalde karmische patronen kunt doorbreken.

• Analyseer je (aangeleerde) overtuigingen.
• Is er misschien ook een andere waarheid? Sta open voor andere visies.
• Kijk met nieuwsgierigheid en een onderzoekende geest naar jezelf. Niet om fouten te bespeuren maar om wijzer te worden. Als je je karmische patronen ziet, dan zullen ze zich minder snel herhalen.
• Kijk naar je eigen gevoelens en neigingen, observeer en accepteer ze.
• Wees geen slachtoffer, kijk naar je eigen aandeel.
• De deugden compassie, mededogen, vergeving en liefde kan je oefenen, neem ze op een of andere manier op in je practice.
• Verandering is onvermijdelijk, oefen in loslaten.

Eigen schuld, dikke bult?

Overigens wil bovenstaand lijstje niet zeggen dat karma zoiets is als ‘eigen schuld, dikke bult’! Het gaat erom dat als je je gewoontes en conditioneringen ziet, ook kan zien hoe je brein en bewustzijn steeds voor hetzelfde patroon zorgen.

“How people treat you is their karma; how you react is yours”

- Wayne Dyer

Karma helpt je ontwikkelen

Hoe vaak bleek achteraf, na een – op dat moment – onaangename ervaring, dat dit precies was wat je nodig had? Dat het je precies die les leerde die je nodig had, of je hart meer opende, of je leerde hoe je los moest laten.

Een gedeelte van de boeddhistische leer over karma is dat je bepaalde levenssituaties naar je toe trekt die je in eerdere intenties hebt gezaaid.

Your soul was calling for it.

Ook al lijkt dat in eerste instantie niet zo. Deze levenssituaties komen niet op je pad om je te straffen, maar om je bewuster te maken en je hart te openen. En bepaalde dingen gebeuren net zo lang totdat je het geleerd hebt en er neutraal naar kan kijken.

Goed karma

Hoewel er dus niet zoiets is als good karma in de zin van een oordeel, kan je wel zelf kiezen welke energie je in de wereld zendt. Welke vibes, welke trilling, wil je uitzenden? Met kleine daden kan je veel betekenen en hebben soms een grootse uitwerking.

Denk aan je dankbaarheid uitspreken, een oprecht luisterend oor bieden, welgemeende complimentjes geven, glimlachen naar vreemden, een gulle fooi geven, boodschappen halen voor iemand die ziek is, iemand anders je parkeerplek gunnen en ga zo maar door, de mogelijkheden zijn eindeloos.

Een andere manier om goede vibes uit te zenden is het beoefenen van Metta meditatie. Lees daar meer over in mijn blog over mediteren.

Karma als leerschool

Dus is karma wel zo’n bitch? Nee, eerder een leerschool om weer in harmonie te komen. En zoals Keanu Reeves zegt: ‘When you truly understand karma, then you realize you are responsible for everything in your life’. Gewaagde uitspraak, maar wel één om bij stil te staan en te overdenken..