Koud douchen; hoe sta jij eronder?

‘In plaats van suf en groggy in de ochtend, voel ik me wakker en vol energie’

Wisselbaden

We doen alsof het iets nieuws is, maar dat is natuurlijk niet zo. Koud douchen, dompelbaden, wisseldouches, zo oud als Methusalem. De Romeinen hadden al een frigidarium, een koud bad, dat gebruikt werd als afkoeling na een warm Romeins bad. En ook de oude Grieken waren gek op wisseldouches, ze zagen het als een verjongingskuur.

In onze tijd heeft Wim Hof het fenomeen weer hot gemaakt. Hoe sta jij tegenover een koude douche? Of moet ik vragen, hoe sta jij eronder?

‘Ik had het nooit gedacht maar ik stap vrolijk zingend die douche uit.’

Koud afdouchen

Bovenstaande quote komt niet van mij. Rond 2012 hoorde ik van het wetenschappelijk onderzoek dat naar de – toentertijd volgens de medische kennis niet mogelijke – bewuste beïnvloeding die Wim Hof op zijn zenuwstelsel kon uitoefenen. Reden genoeg om elke dag mijn douche aan het einde op standje ijskoud te zetten.

Ja, ik ervaarde lichte euforie, ik voelde me wakker en verfrist, en ik had het minder koud. Vooral het koud afdouchen in de sauna deed me niks meer. Toch stond het me ook tegen. Ik had er regelmatig geen zin in, alleen mijn ijzeren discipline, mijn mentale sergeant met zweep - ik had immers gelezen dat het goed voor mijn gezondheid was - zorgde ervoor dat ik het toch deed.

“Als die koude douche weer uit is, ervaar ik een euforisch gevoel.’

Koude training

In die jaren was ik voor het eerst bezig met mijn vrouwelijke kant, mijn zachtere, receptieve, intuïtievere ‘ik’, te ontwikkelen. Daar paste deze tuchtige koude training niet bij. Na het lezen van een boek van Maitreyi D. Piontek stopte ik er helemaal mee. Waarom deel ik dit?

‘Mijn lichaam reageert erop met een boost en ik hoop zo mijn weerstand op peil te houden.’

Koud douchen voor iedereen?

Omdat het koud douchen vele voordelen heeft en - zoals je aan de quotes kan zien - vele mensen blij en gezond houdt. Maar zoals met alles, het is niet voor iedereen. Misschien moet jij juist je balans meer brengen naar zacht zijn voor jezelf, naar ontspanning en ja, warmte.

En puur fysiek gezien: mensen met bepaalde spierziektes, fibromyalgie, mensen die last hebben van een ernstig hoge bloeddruk, met hartproblemen of slecht werkende nieren vermijden liever een koude schok. Daarnaast wordt een koude douche ook afgeraden aan zwangere vrouwen of mensen die last hebben van epilepsie. 

“Een warme douche geeft mijn pijnlijke gewrichten verlichting”

Voordelen warm douchen

Voel je nooit schuldig omdat je kiest voor een warme douche! Ook die heeft voordelen: ontspanning, spierversoepeling, het prettige sensuele gevoel dat warm water je kan geven. Onder een warme douche maakt je lichaam het ‘liefdeshormoon’ oxytocine aan. Het stoom van warm water kan je (neus)holtes verlichting geven als je verkouden bent.

Dit gezegd hebbende, ga ik toch zeven voordelen van koud douchen benoemen!

‘Koud douchen zorgt ervoor dat ik andere uitdagingen beter aankan.’

Voordelen van koud douchen

1. Je wordt er alerter van

Een koude douche op de vroege morgen nodigt niet echt uit. Toch doe je er verstandig aan om even diep adem te halen en eronder te stappen. Diep ademhalen helpt je lichaamstemperatuur op peil houden en verhoogt je zuurstofopname. De verbeterde bloedtoevoer naar je hersenen zorgt dat je alerter wordt.

Dat is nog eens een frisse start van de dag!

2. Het boost je huid en haar 

De beste natuurlijke manier om je haar en huid gezond te houden is koud douchen. Warm water kan je huid laten uitdrogen. Wanneer je huid in aanraking komt met koud water, trekken je spieren en bloedvaten samen. Je poriën sluiten ook beter af, waardoor vuil op afstand blijft. 

‘Ik ben nooit meer ziek.’

3. Het verbetert je immuunsysteem

‘Zodra je lichaam in aanraking komt met koud water, wordt je bloed effectiever naar belangrijke organen gepompt -een oerinstinct van het menselijk lichaam’, aldus gezondheidsexpert Dr. Josheph Mercola. ‘Ook gaat je bloeddruk naar beneden en je stofwisseling omhoog. Omdat je lichaam opeens wordt blootgesteld aan extreme kou, moet het zich verweren tegen ziektes en krijgt je immuunsysteem een boost.’ 

Onderzoekers geloven dat de verhoogde stofwisseling, die voortvloeit uit de pogingen van het lichaam om zich op te warmen, het immuunsysteem activeert waardoor het meer witte bloedcellen gaat aanmaken.

4. Je kunt erdoor afvallen

Koud douchen stimuleert je stofwisseling op een bijzondere manier. Ons lichaam bestaat onder meer uit twee soorten vetweefsel: wit vet en bruin vet. Wit vet is het soort vet dat we opslaan als we meer calorieën eten dan verbranden.

Bruin vet daarentegen is juist heel belangrijk voor ons lichaam. Het wordt geactiveerd bij extreme kou en houdt ons warm. Koud douchen bevordert de aanmaak van bruin vet, bleek uit onderzoek. Daarnaast geeft bruin vet je stofwisseling een flinke boost, waardoor je meer verbrandt in rust.

‘Als ik koud douch na het sporten heb ik minder spierpijn!’

5. Het versnelt spierherstel na een zware training

Heb je je ooit afgevraagd waarom topsporters na een zware inspanning meteen in een ijsbad gaan zitten? Gedurende een onderzoek uit 2009 analyseerden onderzoekers mensen die na het sporten in een koud bad gingen zitten. Het resultaat: 24 minuten in een koudwaterbad van tien tot vijftien graden (niet ijskoud dus!) kan de spierpijn verlichten binnen één tot vier dagen na de training – afhankelijk van de intensiviteit van de training. 

6. Het verlicht stress

Onder de koude douche springen zonder eerst rustig af te bouwen verlaagt je stressniveau en kan zelfs helpen bij het voorkomen van ziektes. Een onderzoek uit 1994 liet een afname in het urinezuur zien bij proefpersonen die werden blootgesteld aan kou. De proefpersonen, tien gezonde mensen die regelmatig in koud water zwommen, hadden ook een veel lager stressniveau.

7. Het kan depressie verlichten

Iedereen die ooit heeft deelgenomen aan de nieuwjaarsduik weet wat voor kick het geeft om in het koude water te duiken. Het verbetert je humeur en geeft een boost van adrenaline en endorfine. Deze hormonen geven een oppeppend gevoel. Wetenschappers beweren zelfs dat je zintuigen in één keer zo extreem geprikkeld worden door de kou dat het kan helpen bij de bestrijding van depressies en neerslachtigheid.

“Door in het ongemak (van de koude douche) te blijven, lukt dit me ook in andere situaties.”

Nog een laatste - niet onbelangrijk - voordeel van koud douchen: het is goed voor het milieu. En met die hoge gasprijzen is het ook vriendelijk voor je portemonnee.

Ik ben benieuwd wat jij gaat doen, of al doet. Koud of warm, of afwisselend? Door het schrijven van deze blog ben ik weer nieuwsgierig geworden naar het koude douchen. Ik ga het weer een kans geven!